TÜBERKÜLOZUN KONTROLÜ İLE İLGİLİ BUGÜNKÜ YASALAR
UMUMİ HIFZISIHHA KANUNU
(GENEL SAĞLIĞI KORUMA YASASI)
Kanun No: 1593
Kabul Tarihi : 24.4.1930
Yayım tarihi : 6.5.1930
Resmi Gazete No: 1489
ALTINCI FASIL ALTINCI BÖLÜM
MADDE 113 - Akciğer ve larenks vereminin her bulaşıcı şekline yakalananlarla veremin
herhangi bir klinik şekline tutulmuş olarak ölenlerin isim ve adresleri ile ihbarı zorunludur.
Hastalığa yakalananlar, sekiz gün ve ölenler yirmidört saat içinde hastalığı yada ölümü teşhis ve
tesbit eden her tabib tarafından en yakın sağlık kurumuna sözle yada yazılı olarak bildirilir.
MADDE 114 - Veremli hastanın oturduğu yeri değiştirmesi halinde nakilden haberi olan tabib hemen
durumu ve nakledilecek yeri evvelce hastayı haber verdiği sağlık kurumuna bildirmeye mecburdur.
MADDE 115 - Hastanelerde, doğum evlerinde, hapishanelerde, diğer resmi veya özel sağlık ve
yardım kuruluşlarındaki bütün veremli hastalarla buralarda meydana gelen verem ölümleri yirmi
dört saat içinde o kurumun müdürü tarafından bildirilir. Askeri birlikler ve kuruluşlarda tedavi
edilen veya ölen veremliler buralardaki askeri tabiblar tarafından bağlı oldukları komutanlıklar
aracılığıyla ilgili sağlık makamlarına bildirilir.
MADDE 116 - Sağlık ve Sosyal yardım Bakanlığınca açılan verem dispanserlerinin bulunduğu
yerlerde vereme yakalananları doğrudan doğruya dispanser tabibliğine bildirilmesi bakanlıkça
yayımlanıp ilan edilir.
MADDE 117 - Resmi bakteriyoloji laboratuarları veremlilere ait olup tabibler tarafından
gönderilen maddeleri ücretsiz muayene ederler ve sonucunu gönderen tabiblere yazılı bildirirler.
MADDE 118 - HÜKÜMET veya belediye tabiblerinin yada hastaya bakan hekimlerin talebi üzerine
veremlilerin ikametgahları ve eşyaları ücretsiz temizlenir ve dezenfekte edilir.
MADDE 119 - Bulaşıcı şekilde verem hastalığına yakalandığı kesinleşen ve etrafında bulunan
kimseleri enfekte edeceğinden şüphe olunan hastaları hastane yada diğer bir kurumda tecrit veya
tedaviye yada meslek ve sanatları dolayısıyle küçük çocukları verem basiliyle enfekte edecekleri
kesinleşenlerin meslek ve sanatlarını yürütmelerini yasaklamaya Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı
yetkilidir.
MADDE 120 - Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı , bilimsel olarak lüzum göreceği kişilere,
veremden korumaya yönelik tedbirleri uygulamaya yetkilidir.
MADDE 121 - Veremle mücadele cemiyetlerine ait kurumlarla bu kuruluşlar tarafından uygulanan
mücadele tedbirleri sağlık ve sosyal yardım Bakanlığınca denetlenir.
YEDİNCİ FASIL YEDİNCİ BÖLÜM
MADDE 122 - Evlenecek erkek ve kadınlar evlenmeden evvel tıbbi muayeneye tabidir.
Bu muayenenin yapılma şekli ve ayrıntıları hakkında Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca bir tüzük yayımlanır.
MADDE 124 - İlerlemiş bulaşıcı vereme yakalanmış olanların nikahı altı ay ertelenir. Bu süre içinde
düzelme belirtisi görülmezse bu süre altı ay daha uzatılır. Bu sürenin bitiminde ilgili tabibler her iki tarafa
bu hastalığın tehlikesini ve evlenmenin zararlarını bildirmeye mecburdur.
MADDE 125 - Süt annelik yapacak kadınlar zührevi hastalıklarla bulaşıcı vereme ve cüzzama yakalanmadıklarını
bildiren tabib raporları alırlar. Raporlar her altı ayda bir yenilenir. Bu raporu olmayan kadınların süt annelik
yapması ve rapor talep etmeden herhangi bir kadının süt anneliğe kabul edilmesi yasaktır. Resmi tabibler süt
annelik yapacak kadınları ücretsiz muayene eder ve raporlarını verirler.
MADDE 126 - Yenilecek ve içilecek şeyler satan yada veren yada temizlik ve güzellikle ilgili sanatlar
yapanlar her üç ayda bir kendilerini muayene ettirerek bir sağlık raporu almağa mecburdurlar. Bunlardan bulaşıcı
döneminde frengi ve bulaşıcı verem ve cüzzama tutulmuş olanlarla halkın tiksinmesini ve nefretini gerektiren bir
cilt hastalığına yakalananların sanatlarını yürütmeleri yasaklanır.
MADDE 127 - 126.ncı maddede sözü edilen muayene ücretsiz olarak belediye tabibleri tarafından yapılır.
Belediye tabibleri bulunmayan yerlerde bu görev hükümet tabibleri tarafından yürütülür. Yerel belediyelerince hangi
meslek ve sanat sahiplerinin muayene zorunda olduğu 266.ncı maddede sözü edilen tüzükte belirtilir.
ONDÖRDÜNCÜ KONU
MADDE 282 - 24,9.l983 gün ve 2890 sayılı kanunun 2. Maddesiyle değişik... “ bu kanunda yazılı olan
yasaklara aykırı hareket edenler veya zorunluluklara uymayanlar hakkında;
Kanunda ayrıca bir ceza hükmü gösterilmediği ve yaptıkları Türk Ceza Kanununda daha ağır bir cezayı
gerektirmediği takdirde, üç aydan altı aya kadar hafif hapis cezası ve beş bin liradan 30.000 liraya kadar
hafif para cezası verilir. Ayrıca, yapılanın yapılış şekli ve niteliğine göre yapanın suça vasıta kıldığı
meslek ve sanatın yedi günden üç aya kadar tatiline ve aynı süre kadar işyerinin kapatılmasına da hükmedilebilir.
MADDE 283 - Bu kanunda yazılı belediye görevleri ile ilgili olup 266'ncı maddede gösterilen sağlık zabıta
tüzüğünde sözü edilen yasaklara karşı hareket edenlerle zorunluluklara uymayanlar, 16 Nisan 1340 tarih ve 486
numaralı kanun gereğince cezalandırılır.
MADE 284 - 66-ve 67. Maddelerde belirtildiği üzere bulaşıcı hastalıklar hakkında incelemede bulunmaya yetkili
memurlara muhalefet eden kimseler Ceza Kanunun 263'ncü maddesi gereğince cezalandırılır.
ONBEŞİNCİ KONU genel hükümler :
MADDE 303 - Bu kanunda sözü edilen sıhhat memurları, Devlet, belediye ve özel idare işlerinde kullanılan
tabibler ve sağlık ve sosyal yardım bakanlığının gerekli göreceği ve izin vereceği konularda tabiblerin yanında
bulunan küçük sıhhat memurlarıdır.
MADDE 304 - Bu kanunda sözü edilen tüzük, yönetmelik ve diğerleri kanunun yürürlüğe giriş tarihinden
itibaren bir sene içinde zarfında hazırlanıp tamamlanır. KANUNUN YÜRÜRLÜĞE giriş tarihinde mevcut olan ve aynı
işlerle ilgili tüzük ve yönetmelik hükümleri bu kanun hükümlerine aykırılık göstermedikçe yenileri
yayımlanıncaya kadar geçerlidir.
MADDE 305 - B kanunda yazılı resmi görevleri ve işlemleri yapacak olan Hükümet ve belediye hekimleri
ile küçük sihhiye memurları veya bunların yerine görevlendirilecek olan diğer memurlar bu yaptıklarından
dolayı hiçbir sebep ile ilgililerden ücret alamazlar. MADDE 308 - Bu kanun yayın tarihinden itibaren
altı ay sonra geçerlidir. MADDE 309 - Bu kanunun hükümlerinin yürütülmesinde BAKANLAR Kurulu yetkilidir.
EK MADDE l , ( EK, 14.11.1972- 1627 - 2 madde) bu kanunda yazılı suçları işleyenler hakkında 303.üncü maddede
yazılı kimseler tarafından düzenlenen tutanaklar aksi sabit oluncaya kadar geçerlidir.
VEREM SAVAŞI HAKKINDA KANUN
Kanun no : 5368
Kabul tarihi : 11.4.1949
Yayın tarihi : 15.4.1949
Resmi gazete n: 7183
MADDE 1 - Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca gerekli görülecek yerlerde verem savaşı teşkilatı
kurulur. Bakanlık bu maksatla gerekli verem sanatoryumlarını, hastanelerini ,prevantoryumlarını ve dispanserlerini
veya bu bölgelerde mevcut hastanelere ek olarak verem pavyonlarını yaptırmak, kiralamak, kamulaştırmak veya satın
almak suretiyle tesis ve techiz ederek faaliyete geçirir ve bunlar için her türlü taşıt araçlarıyla seyyar ve sabit
röntgen cihazlarını satın alır. MADDE 2 - Sağlık ve Sosyal yardım Bakanlığı özel idareler, Belediyeler ve Verem
Savaşı Derneklerince kurulmuş verem sanatoryum, prevantoryum, hastane ve dispanserlerine faaliyetlerinin devamı için
gerekli gördüğü hususlarda her çeşit para ve ayni yardımı yapmaya ve bu kurumlarda, kanunlarla kazanılmış memurluk ve
özlük hakları saklı kalmak kaydıyla, bakanlık kuruluşundan tabib ve hemşire, eczacı ve laborant çalıştırmaya, özel tüzel
kişiliklerine ilişkin sağlık kurumlarında veremli hastaları, ücreti Bakanlık verem ödeneğinden ödenmek üzere, tedavi
ettirmeye yetkilidir.
MADDE 3 - Veremle savaş genel ödemeleri için lüzumlu ödenek her yıl Bütçe Kanununa bağlı (A ) işaretli
cetvellerinin Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı kısımlarında açılacak özel bölümden ödenir.
MADDE 4 - 17.6.1957 gün ve 7020 sayılı yasayla yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 5 - 3l.7.1970 gün ve 1322 sayılı Genel Kadro Kanunun karşısında bu maddenin hükmü kalmamıştır.
MADDE 6 - Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 7 - B kanunun Maliye Bayındırlık ve SAĞLIK VE Sosyal Yardım Bakanları yürütür.